تعریف نمونه گیری زیر سطحی :
نمونه گیری زیر سطحی از سیال نفت و گاز روشی است که برای بررسی و اندازه گیری ویژگی های فیزیکی و شیمیایی این سیالات استفاده میشود. در این روش، نمونه ای از سیالی که در زیر سطح خاک قرار دارد، به صورت مستقیم برداشت میشود تا ویژگی های آن تعیین شود.
اطلاعات به دست آمده از نمونه های زیر سطحی :
1. ترکیب شیمیایی: با تحلیل نمونه‌های گرفته شده، می‌توان ترکیب شیمیایی سیال نفت و گاز را مشخص کرد. این اطلاعات شامل میزان مختلف مواد نفتی مانند نفت خام، گازهای مختلف مانند متان و اتان، و مواد افزودنی ممکن است.
2. فشار و دما: سیال نفت و گاز در بازاریابی و حمل و نقل به دماها و فشارهای مختلف قرار می‌گیرد. نمونه‌گیری زیر سطحی این اطلاعات را ارائه می‌دهد و به ما کمک می‌کند تا با مشکلات احتمالی مرتبط با تغییرات فشار و دما در سیال مقابله کنیم.
3. خصوصیات فیزیکی: این نمونه‌ها اطلاعاتی در مورد خصوصیات فیزیکی سیال نیز ارائه می‌دهند. این شامل چگالی، ویسکوزیته، و ترکیب حالت‌های فیزیکی مختلف میشود. این اطلاعات مهمی برای محاسبه تغییرات فشار و دما در سیال و رفتار آن در شرایط مختلف است.
4. تغییرات زمانی: نمونه‌گیری متوالی از سیال نفت و گاز می‌تواند به ما کمک کند تا تغییرات زمانی در خصوصیات سیال را رصد کنیم. این اطلاعات برای مدیریت منابع و بهره‌برداری بهینه از مخزن‌های نفت و گاز بسیار مفید هستند.
5. شناخت مخزن: نمونه‌گیری زیر سطحی همچنین به ما کمک می‌کند تا مشخصات مخزن نفت و گاز را درک کنیم. این شامل ویژگی‌های مخزن مانند حجم، تراوایی، و همچنین فاصله بین لایه‌های مختلف میشود. در کل، نمونه‌گیری زیر سطحی از سیال نفت و گاز اطلاعات اساسی و بررسی مخزنی را فراهم می‌کند که برای برنامه‌ریزی بهره‌برداری و مدیریت صحیح منابع نفت و گاز بسیار حیاتی است.
مراحل انجام نمونه گیری زیر سطحی:
1. حفاری چاه: ابتدا یک چاه حفر میشود تا به عمق مورد نظر برسید. این چاه‌ها معمولاً به کمک دستگاه‌های حفاری نفتی حفر می‌شوند. این مرحله به نام حفاری سطحی (Surface Drilling) نیز شناخته میشود.
2. حفاری لوله‌ای: در این مرحله، یک لوله حفری به عمق چاه فرو می‌رود. این لوله به نام لوله حفری (Drill Pipe) است و وظیفه انتقال سیال نفت و گاز به سطح دستگاه جمع‌آوری دارد.
3. جمع‌آوری نمونه: در سطح چاه، یک دستگاه نمونه‌گیری مخصوص استفاده میشود تا نمونه‌های سیال نفت و گاز از چاه جمع‌آوری شوند. این دستگاه‌ها معمولاً به نام نمونه‌گیری سیال (Fluid Sampling) معروفند.
جنس دستگاه های نمونه گیری :
دستگاه‌های نمونه‌گیری زیرسطحی به طور عمومی از جنس‌هایی ساخته می‌شوند که بتوانند با دما و فشار سیال جمع‌آوری شده در چاه سازگار باشند. این دستگاه‌ها می‌توانند از جنس‌های متنوعی مانند فولاد ضدزنگ، آلیاژهای تحمل‌پذیر فشار بالا مانند سوپردوپلکس، تیتانیوم، یا برخی مواد کامپوزیت ساخته شوند.درباره دما و فشار سیال جمع‌آوری شده، باید توجه داشت که این پارامترها بستگی به نقطه جغرافیایی و شرایط مخزنی دارند. در عمل، سطوح مختلف چاه‌ها ممکن است با دماها و فشارهای مختلف آب و هیدروکربن مواجه شوند.
میزان اعتبار نتایج حاصل از نمونه گیری زیر سطحی:
مونه‌گیری زیرسطحی از سیال نفت و گاز اطلاعاتی از قسمت خاصی از مخزن فراهم می‌کند و نمی‌توان آن را به عنوان یک تصویر کامل از کل مخزن در نظر گرفت. هنگامی که نمونه‌گیری انجام میشود، فقط سیال موجود در محدوده مشخصی اطراف چاه جمع‌آوری میشود و تا محدوده‌ای از مخزن در فاصله نسبتاً کوچکی از چاه محدود میشود. در نتیجه، این اطلاعات به‌طور کلی به قسمتی از مخزن ارتباط مستقیم دارند، نه تمامی مخزن. برای درک کامل‌تر از ویژگی‌های مخزن و توزیع سیالات در آن، نیاز به بررسی داده‌های بیشتری از منابع مختلف مانند داده‌های لرزه‌نگاری، داده‌های ژئوشیمیایی، مدلسازی مخزن و سایر روش‌های تجزیه و تحلیل داریم.
