تجهیزات فرایندی نفت و گاز شامل تجهیزات و وسایلی است که برای پالایش، جداسازی، تصفیه و فرآیندهای دیگر مرتبط با صنعت نفت و گاز استفاده می‌شود. این تجهیزات به منظور بهره‌برداری بهینه از منابع نفتی و گازی، تولید محصولات نفتی و گازی با کیفیت مطلوب، افزایش بازدهی و کاهش آلایندگی محیط زیست استفاده می‌شوند. در زیر به برخی از تجهیزات فرایندی نفت و گاز اشاره می‌کنم:
1. برج‌های فرایندی: برج‌های فرایندی به عنوان بخشی از واحدهای پالایشگاهی استفاده می‌شوند. این برج‌ها شامل برج‌های جداسازی، برج‌های جذب، برج‌های تقطیر، برج‌های جامد-مایع و برج‌های تبادل گرما می‌شوند. برج‌های فرایندی با استفاده از اصول جداسازی، تقطیر و جذب، مواد مختلف را از هم جدا می‌کنند و فرایندهای مختلف را پشت سر هم انجام می‌دهند.
2. پمپ‌ها: پمپ‌ها برای انتقال نفت خام، محصولات نفتی و گاز به صورت فشاردهی شده در خطوط لوله و واحدهای پالایشگاهی استفاده می‌شوند. این تجهیزات قادرند مایعات را با فشار بالا از یک نقطه به نقطه دیگر منتقل کنند و در فرآیندهای مختلفی مانند پمپاژ، تزریق و تغذیه مورد استفاده قرار می‌گیرند.
3. کمپرسورها: کمپرسورها برای فشرده‌سازی گاز طبیعی، گاز خروجی از مخازن نفتی و گازی، و گاز خروجی از واحدهای پالایشگاهی استفاده می‌شوند. این تجهیزات قادرند حجم گاز را کاهش داده و فشار آن را افزایش دهند. کمپرسورها در خطوط لوله، واحدهای پالایشگاهی، تزریق گاز و صنایع پتروشیمی استفاده می‌شوند.
4. حوضچه‌ها و تانک‌ها: حوضچه‌ها و تانک‌ها برای ذخیره‌سازی مواد نفتی و گازی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این تجهیزات به عنوان محفظه‌های ذخیره‌سازی موقتی یا دائمیاستفاده می‌شوند و به طور معمول از جنس‌های فلزی ساخته می‌شوند. آنها می‌توانند با حجم‌ها و اندازه‌های مختلف برای نگهداری نفت خام، محصولات نفتی، گاز و آب استفاده شوند.
5. گرم‌کن‌ها و سرریزها: گرم‌کن‌ها و سرریزها برای انتقال حرارت در فرایندهای نفت و گاز استفاده می‌شوند. آنها می‌توانند از طریق انتقال حرارتی مستقیم یا غیرمستقیم، گرما را به محصولات نفتی یا گاز منتقل کنند. این تجهیزات مهم برای فرآیندهای تبادل حرارتی در واحدهای پالایشگاهی و صنایع مرتبط هستند.
6. فیلترها: فیلترها برای جداسازی ذرات معلق و آلودگی‌های موجود در جریان نفت و گاز استفاده می‌شوند. آنها می‌توانند از نوع‌های مختلفی مانند فیلترهای خاکستری، فیلترهای کربنی، فیلترهای شنی و فیلترهای تصفیه آب باشند. فیلترها به عنوان تجهیزات مهم در فرآیندهای تصفیه و پالایش نفت و گاز استفاده می‌شوند.
7. صمام‌ها: صمام‌ها برای کنترل جریان مواد نفتی و گازی در خطوط لوله و واحدهای پالایشگاهی استفاده می‌شوند. آنها قادرند جریان را مسدود کنند، جهت جریان را تغییر دهند و فشار را تنظیم کنند. صمام‌ها به عنوان عناصر کنترلی و ایمنی در سیستم‌های نفت و گاز حیاتی هستند.
این تجهیزات فقط نمونه‌ای از تجهیزات فرایندی نفت و گاز هستند و صنعت نفت و گاز دارای تنوع بسیاری از تجهیزات دیگر نیز است. هر فرآیند خاص نیاز به تجهیزات مخصوص خود دارد و استفاده از تجهیزات مناسب و به‌روز می‌تواند به بهبود کارایی فرآیندهای نفت و گاز کمک کند.
علاوه بر تجهیزاتی که قبلاً معرفی کردم، در صنعت نفت و گاز تجهیزات دیگری نیز استفاده می‌شوند. در ادامه، به برخی از این تجهیزات اشاره می‌کنم:
1. کمپرسورهای گاز: کمپرسورهای گاز برای فشرده‌سازی گاز طبیعی و گاز خروجی از مخازن نفتی و گازی استفاده می‌شوند. این تجهیزات برای افزایش فشار گاز و انتقال آن در خطوط لوله، ذخیره سازی زیرزمینی و واحدهای پردازش گاز مورد استفاده قرار می‌گیرند.
2. توربین‌های گاز: توربین‌های گاز برای تولید برق و انتقال انرژی مکانیکی در صنعت نفت و گاز استفاده می‌شوند. این تجهیزات با استفاده از انرژی گاز سوخت، گشتاور مکانیکی تولید کرده و به تولید برق و قدرت مکانیکی برای اجرای دیگر تجهیزات صنعتی مانند پمپ‌ها و کمپرسورها کمک می‌کنند.
3. تانکرها: تانکرها برای حمل و نقل نفت خام، محصولات نفتی و گاز مورد استفاده قرار می‌گیرند. این تجهیزات بزرگ، با ظرفیت‌های مختلف، معمولاً از جنس‌های فلزی ساخته می‌شوند و به عنوان وسیله‌ای برای حمل و ذخیره‌سازی مواد مایع نفتی و گازی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
4. تجهیزات جداسازی: تجهیزات جداسازی شامل سپراتورها، فیلترها، سانتریفیوژ‌ها و هیدروسیکلون‌ها است. این تجهیزات برای جداسازی فازهای مختلف مانند نفت، گاز و آب در فرآیندهای پالایش، تولید و حفاری استفاده می‌شوند.
5. تجهیزات اندازه‌گیری و کنترل: این تجهیزات شامل سنسورها، ترانسمیترها، و ابزارهای کنترلی مانند ترموکوپل‌ها و پیچ‌گوشتی‌ها است. آنها برای اندازه‌گیری و کنترل پارامترهای مختلف مانند دما، فشار، جریان و سطح در فرآیندهای نفت و گاز استفاده می‌شوند.
