انواع تخلخل

طبقه بندي تخلخل در سنگهاي کربناته از نظر چاکت وپري
رکن اصلي اين طبقه بندي توصيف يک حفره يا سيستمي معين از حفرات به عنوان يکي از انواع اساسي تخلخل است . به عبارت ديگر هريک از انواع تخلخل از لحاظ فيزيکي يا ژنتيکي نوع مشخصي از حفره دياسيستم حفرات است که با صفاتي از قبيل اندازه و چگونگي پيدايش حفره و موقعيت و همجواري آن نسبت به ساير اجزاء خاص و يا نسبت به ساخت ءمومي سنگ تعيين مي شود. بنابراين تقسيم بندي زايشي تخلخل دو موضوع را روشن
ميکند:
١- اوليه يا ثانويه بودن خلل و فرخ
٢- درکنترل بودن يا نبودن خلل و فرج به وسيله بافت (فابريک )

بر اساس فاکتورهاي فوق به ٨ نوع تخلخل اشاره ميگردد:

A - انواع تخلخل وابسته به بافت سنگ

الف ) تخلخل اوليه

ا- تخلخل بين دانههاي اوليه :حفرات اوليه فضاي بين دانه اي را تشکيل مي دهندکه در بخشهايي مي تواند اين فضاها به وسيله drussy coating و سيمان کاهش يابند. در اغلب حالات در مخازن از نوع سنگ آهک گرينستون، تخلخل چشم پرندهاي را شامل ميشود.
٢- تخلخل دانه اي اوليه :حفرات اوليه به طور مشخص فضاماي داخل دانه اي را تشکيل مي دهند اين نوع يکي از مهمترين انواع تخلخل در مخازن از جنس سنگ آهک بانداستون مي باشد.

ب) تخلخل ثانويه

١- تخلخل بين دانهاي ثانويه : اين نوع در اثر انحلال ماتريکس (گل ) بين دانه ها حاصل شده و به سختي مي توان آن را ازتخلخل بين دانه اي اوليه تشخيص داد. اين تخلخل معمولي ترين نوع در طبيعت محسوب مي شود.
٢- تخلخل دانهاي ثانويه : اين نوع در اثر انحلال بخشي يا تمام دانه ها به وجود مي آيدکه در طي اين ءمل شکل اوليه و اصلي دانه هنوز قابل تشخيص مي باشد.

B - انواع تخلخل غير وابسته به بافت سنگ

الف - تخلخل ثانويه گل سفيدي
در اين نوع، حفرات خيلي ريز درون دانه اي يا درون کريستالي به وسيله ءمل انحلال يا تبلور مجدد يا شستشوي مواد معموًلا در ابعاد گل ( معموًلا خلل و فرج کوچکتر از ٥٣/٥ ميليمتر، مي توانند در اثرانحلال توسعه يابند) ايجاد شوند.

ب- تخلخل بين بلوري
در اين نوع، خلل و فرج کوچکي در بين کريستالهاي منفرد وجود دارد و ءمومًا بيشتر در دولوميتهاي کريستاليزه ديده مي شود.

خ- تخلخل درون بلوري
فضاهاي موجود در ماتريکس متبلور(شامل ماتريکس در اندازه کل ) به وسيله انحلال انتخابي کريستال ايجاد ميشوند (انيدرلت، کلسيت يا بلورهاي دولوميت ). در اين نوع، شکل اوليه و اصلي بلور هنوز قابل تشخيص است و تخلخل نوع (قالبي بلور) را شامل مي شود.

د- تخلخل نوع شکستگي
در اين نوع خلل و فرج به وسيله شکستگي هاي تکتونيکي، درزها، شکستگي هاي دياژنتيکي يا سطح لايهبندي ايجاد مي شوند و شامل برش و تخلخل کانالي بوده که در آنها انحلال ايجاد توسعه است . اين نوع تخلخل براي مخازن بسيار مهم مي باشد و از نفوذپذيري بالايي برخوردار است .

طبقه بندي تخلخل در سنگهاي کربناته (آرچي )

اين طبقه بندي آرچي بر خواصي از ساخت خلل و فرج تأکيد داردکه درکنترل جريان سيال و چگونگي پخش آن در سنگ شرکت دارند، ليکن به نحوه پيدايش سنگها و يا مراحل سنگ شدن آنها نمي پردازد. طبقه بندي آرچي از ٢ جزء ترکيب يافته است : يک جزء آن به بافت زمينه (ماتريکس ) و جزء دوم آن به خصوصيات و فراواني تخلخل قابل رويت مربوط مي باشد. در طبقه بندي آرچي، بهترين محل (محدوده ) براي توليد نفت و مشبک کردن لوله هاي جداري نقاطي است کهشرايط III-D/C را داشته باشند.