مراحل راندن جداری بصورت مشخص و دقیق از شروع حفاری زیر جداری"8/5-18 و یا"20 آغاز می گردد. در حالت معمول از جداری"8/3-13 بعنوان جداری میانی (IntermediateCasing) نام برده می شود. در یک چاه با روند طبیعی این جداری مسئول جداسازی سازند کم فشار آغاجاری و میشان از سازند پرفشار گچساران است. در بعضی از چاهها بدلیل طولانی شدن حفره و بروز مشکلات حاد حفاری این جداری به عنوان یک جداری پوشاننده مورد استفاده قرار می گیرد.
ب. نکاتی در مورد آماده سازی قبل از عملیات راندن جداری:
اولین قدم برای شروع و آماده سازی جداری درخواست به موقع کالا شامل خود جداری طبق برنامه تنظیمی و وسایل جانبی آن است.
انطباق جداریهای دریافتی با برنامه چاه یک الزام می باشد. امروزه بدلیل پاره ای از مشکلات خاص برنامه جداریها تغییر می کند و ممکن است طراحی جدید بر اساس موجودی انبار تنظیم شود.
در همین مرحله طراحی جداری انجام شده را بررسی کرد و با توجه به حداکثر وزن گل پیشنهادی برنامه و همچنین ضریبهای ایمنی در نظر گرفته برنامه، نقاط تعویض جداری را بررسی نمود.
جداری ها دریافت وطبق برنامه چیده می شوند. دریافت و چیدن جداری ها به این شکل است که ابتدا جداری های با وزن کمتر دریافت می گردند و در واقع جداریهای سطحی ابتدا دریافت شده و بعد از آنها جداریهای سنگین تر دریافت می گردند.
اولین قدم در زمان دریافت ، چک کردن بارنامه ارسالی با برنامه چاه است و سپس جهت اطمینان همان کالا، حتماًروی بدنه جداری رابخوانید، روی بدنه جداری تمامی اطلاعات نوشته شده است.
با رسیدن اولین مجموعه جداری، خرکهای زیر آنها چیده می شوند. تعداد خرکهای مورد استفاده می بایست به اندازه ای باشد که حداکثر تعداد جداری بر روی آن قرار گیرد و از طرفی راه ارتباطی نیز بسته نشود و ضمناً لوله ها زیاد به کاروانهای استراحت پرسنل نزدیک نباشد.
در بعضی از مناطق مانند کوپال و مارون متراژ حفاری حفره ً2/1-17 طولانی است و طول جداره گذاری ممکن است تا 2800 متر نیز باشد، حداقل در نظر گرفته شده برای هر شاخه، 10 متر است پس نیاز است که 280 شاخه جداری دریافت گردد، بهمین دلیل ممکن است نیاز باشد لوله ها را در 3 یا 4 ردیف چیده شود لذا لازم است تعداد لوله های دریافتی را به رئیس دستگاه بگویید تا وی برنامه ریزی مناسب را انجام دهد.
ردیف اول چیده شده درپوش رزوه های آن باز میشوند. بعضی از جداری ها دارای درپوشهای (محافظ رزوه) فلزی و بعضی پلاستیکی هستند، در هر دو نوع ممکن است این درپوش ها به راحتی باز نشوند و شاید نیاز به برش داشته باشند، برش درپوش لوله می تواند موجب آسیب رساندن به رزوه های جداری شود، لذا تا آنجا که ممکن است باید از این کار صرف نظر نمود مگر آنکه دیگر راهی وجود نداشته باشد. در این حالت برش لوله بسیار با احتیاط انجام گردد.
بعد از بازکردن محافظ رزوه ها، می بایست رزوه ها شسته شوند، دقت در تمیز سازی رزوه نیز حائز اهمیت است چرا که ممکن است در اثر برش درپوش رزوه ها و یا آب شدن پلاستیکهای محافظ رزوه، پلیسه فلز و یا غشایی از پلاستیک روی رزوه باقی بماند که همین باقی مانده در زمان راندن جداری، موجب بسته نشدن لوله و یا عدم اعمال گشتاور مناسب به لوله می شود.
ممکن است در زمان باز کردن محافظ رزوه به لوله هایی دارای رزوه خراب و یا کوپلینگ لهیده برخورد شود. هیچگاه لوله خراب را از روی خرک جابجا نکنید بلکه به دورآنها طناب بسته و با رنگ بر روی شاخه بنویسید (خراب). تمامی لوله ها می بایست روی خرک باشند تا از لحاظ آماری تعداد لوله ها، در انتهای عملیات دچار اشتباه نشوید.
اقدام بعدی شماره زدن می باشد. شماره ها می بایست از آخر به اول زده شود بدین ترتیب که آخرین جداری روبروی کاروانهاست و می بایست دارای آخرین شماره باشد برای مثال فرضاً قرار است 280 شاخه دریافت شود لذا آخرین جداری دارای شماره 280 است و سپس بصورت نزولی شماره گذاری نمایید.
شماره ها می بایست حداقل 5/1 متر از کوپلینگ نوشته شوند و باید بصورت درشت و خوانا نوشته شوند. دلیل این محل جهت نوشتن شماره این است که شماره لوله در هر زمان قابل رویت باشد و بتوان بصورت خیلی سریع از تعداد لوله های رانده شده مطلع شد و دلیل دیگر آن است که در زمان استفاده از SLIPS & ELEVATOR 350 ton اگر شماره نزدیک به کوپلینگ باشد، دیده نخواهد شد زیرا طول هر کدام ازاین ابزار راندن جداری 80cm و 27.5cm کوپلینگ است لذا تا فاصله 20/1 سانتی متری از کوپلینگ هیچ چیز دیده نخواهد شد.
رنگ مورد استفاده نیز مهم است، همیشه بعد از راندن یک جداری، جداری های اضافی به انبار لوله عودت داده میشود و ممکن است همین جداریها از طریق انبار لوله به چاه های دیگر ارسال گردند پس بر روی آنها شماره ای وجود دارد که با یک رنگ خاص نوشته شده، حتی المقدور سعی شود از رنگی استفاده شود که روی بدنه جداری های قبلی زده نشده باشد و در زمان متراژ کردن جداری رنگ زده شده درTALLY قید گردد.
اقدام بعدی عبور دادن DRIFT مناسب از لوله هاست برای هر وزن لوله حتماً می بایست DRIFT مناسب همان TYPE وزنی لوله عبور داده شود. حتماً خود شخصاً اعداد روی DRIFT را بخوانید، توجه به امر DRIFT بسیار ضروری است زیرا مته بعدی و ابزار مختلف می بایست از درون همین لوله ها عبور کنند و اگر قطر داخلی لوله مناسب نباشد و یا لوله دارای لهیدگی باشد، موارد بسیاری از دیدگاه عملیات بوجود خواهد آمد (از قبیل BUMP نشدن پلاگها- پرشدن جداری از سیمان، عبور مته با اندازه کوچکتر و یا جداری کوچکتر و ...).
تأکید می گردد که اگر لوله ای خراب باشد آن را از روی خرک خارج نکنید، روی آن بنویسید (خراب)
اقدام و قدم آخر متراژ لوله هاست.
اولین ومهمترین مورددراندازه گیری لوله ها، توجه به متر وسیله اندازه گیری است. متر، می بایست از نوع مترهای 30 متری بوده، نو وسالم باشد هیچگونه زدگی نداشته باشد، وصله نشده باشد، اعداد آن باید خوانا باشد ، به هیچ عنوان از متر بریده استفاده نشود پس حتماً می بایست متر را باز بینی نمایید. اندازه گیری ها می بایست دقیق صورت گیرد، هر چه دقت اندازه گیری بیشتر باشد در زمان Space out کردن لوله ها، با مشکلات کمتری مواجه خواهید شد. توجه بفرمایید اگر قرار باشد به ازای هر شاخه 0.005m طول کمتر یا بیشتراندازه گیری شود در 100 شاخه 0.5m کم یا زیاد خواهیم داشت.
متراژ لوله ها ابتدا با رزوه اندازه گیری میشود و در pipe tally sheet می بایست مشخص گردد که بارزوه است.
متراژ دقیق لوله ها به این شکل است که می بایست صفر متر حتماً در ابتدای رزوه قرار گیرد.
در فرم اندازه گیری لوله ها باید مشخص شود که از چه شماره تا چه شماره ای چه نوع لوله چیده شده است.
فرم اندازه گیری لوله ها از ستونهای 10 تایی تشکیل شده است که در پایان هر ستون محل جمع 10 شاخه را دارد در انتهای فرم محل جمع 10 ستون نیز گنجانده شده و در این فرم باید اطلاعات خواسته شده در مورد جداری کاملاً تکمیل شود. کل لوله ها را جهت اطمینان حداقل دو بار متراژ کنید.
بعد از اندازه گیری لوله ها با رزوه می بایست طول رزوه را از آنها کم کرد. اگر لوله های دریافتی دارای رزوه بترس باشند روی رزوه آن علامت Δ وجود دارد که برای اندازه گیری آن می بایست از قاعده مثلت تا ابتدای رزوه را اندازه گیری کرد، برای اینکار حداقل 5 یا 10 شاخه که داری Δ مشخص و واضح هستند را اندازه گیری کرده و سپس معدل و میانگین این ده طول، طول رزوه بترس خواهد شد (بصورت معمول 0.123 است).
اگر لوله دریافتی دارای رزوه VAM باشد باید رزوه آن را از قسمت Box اندازه گیری کرد.
بعضی از مواقع از رزوه های VAM و BTS توأم استفاده می شود، توجه نمایید که pin رزوه VAM به Box رزوه بترس جورمی شود و دارای scaling مناسب است ولی برعکس خیر درچاههای گازی معمولاً از رزوه ی VAM استفاده بیشتری میشود.
لوله ها را بدون رزوه، کم کرده و هر 10 لوله را در جمع ستون بنویسید با مقایسه، جمع لوله ها بدون رزوه وجمع لوله هابارزوه از صحت متراژ کسر رزوه مطمئن شوید.
در بعضی از چاه ها به دلیل ابهامات ساختمانی ممکن است نقطه جداره گذاری تغییر کرده و احتیاج به حفاری بیشتر باشد. لذا مجبور به دریافت جداری اضافی می شویم و یا با اضافه شدن عمق و کاهش ظرایب ایمنی لوله پایینی مجبور به استفاده از لوله ای قویتر گردیم.
در صورت دریافت لوله جدید بسته به سلیقه خود می توانید از شماره های معکوس 1-و2-و3- و یا از حروف لاتین استفاده کنید.
ج. وسایل مورد نیاز و مورد درخواست دیگر:
13-3/8" Shoe & Collar with Ball (Differential Type)
Baker lock
Casing Dope
13-3/8" Centralizer & Nail (2 no Rigid Type)
13-3/8" Pup Joint
Cement & Cement Program
Solution Tank
13-3/8" Top & Bottom Plug
20"×13-3/8" Casing Slips
Casing Head 20"-2000×12"-3000
Rx-73
4 no RX-24
2 no 2"-5000 Gate Valve
2 no 2"-5000 Comp. Flg
16 no 7/8" N&B
20 no 15/8" N&B
2 no Bull Plug
V.R Plug
1/2" Pipe Plug
2 no N.Valve
13-3/8" Plug Tester & Wear Bushing
12-1/4" Rock Bit
Junk sub
12-1/4" PDC bit + bit breaker
DRIG jar 8 ½"
12¼" String Stabilizer.
وسایل راندن جداری و پمپ تراک به موقع درخواست می گردد. وجود و بررسی وسایل ذکر شده از اهمیت بالایی برخوردار است و نیاز است که در مورد کمبود و یا ایراد اشکال هر کدام از این ابزار با اداره هماهنگی لازم صورت گیرد.
د. نکاتی در مورد وسایل مورد نیاز برای عملیات:
1. کفشک و طوقه سیمانی پرشونده:
توجه شود که این کفشک و طوقه سیمانی هم اندازه و هم گرید لوله جداری باشد و هر گونه عدم تطابق باید به رئیس مربوطه گزارش گردیده و مجوز استفاده آن از سوی ایشان صادر گردد.
بطور معمول از کفشک و طوقه سیمانی پرشونده Autofillup استفاده می شود که اجازه می دهد 80% از حجم جداری هنگام لوله پایین از گل پرشوند و دیگر نیازی به پرکردن لوله ها نیست. اما همین کفشک پرشونده چنانچه به هر دلیلی مجبور شویم که درون لوله ها پمپ کنیم دیگر قادر به انجام وظیفه خود نخواهد بود و لوله پایین به سختی انجام می گردد. کفشک از تنظیم خارج شده و گل سر ریز خواهد شد مگر آنکه حداقل دو برابر حجم جداری، گل با وزن بالانس پمپ شود. برای اطمینان از Differential بودن کفشک و کالر، آنها را سر و ته کرده و بدرون آنها آب بریزید تا آب از قسمت box خارج شود. در مدلهای ایرانی، مجبور می شویم آنها را با ضربه به پیستون به حالت Differential تبدیل کنیم.
نمونه هایی از کفشک مورد استفاده در عملیات راندن جداری.
در چاههای گازی، می بایست از کفشک وکالر float شده، استفاده کرد. لازم است با هماهنگی اداره، آنها را از حالت Autofillup خارج سازیم.
Ball مربوط به همان کفشک و کالر را در محلی مشخص نگه دارید و به اطلاع همکاران دیگر برسانید. قطر خارجی Ball اندازه گیری شود و با قطر داخلی پیستون کفشک می بایست همخوانی داشته باشد (معمولاً ً4/3-1 است).
نمونه هایی از طوقه سیمانی مورد استفاده در عملیات راندن جداری.
در مدلهای ایرانی و تولیدات داخل مشاهده شده که بعضی از بالهای از جنس و وزن مناسب برخوردار نبوده و بعضاعملیات را دچار مشکل کرده است.
نوع رزوه شو و کالر را در Pipetallysheet یادداشت نمایید و فقط نیاز است روزه های pin کالر را کم کنید، ممکن است برای اتصال به لوله جداری نیاز به استفاده از تبدیل باشد، تبدیل مورد نیاز رادرخواست نمایید برای مثال در چاههای خامی که از جداری ً8/3-13 * ً8/5-13 استفاده می شود بدلیل موجود نبودن کفشک و کالر ً8/5-13 اجباراً از کفشک وکالر ً8/3-13 استفاده شد پس بناچار می بایست از چهار تبدیل برای اتصال به لوله های ً8/5-13 و ً8/3-13 استفاده گردد.
حمل و جابجایی Shoe و کالر می بایست با دقت انجام گیرد چرا که طوقه آنها سیمانی بوده و ممکن است در اثر ضربه شکسته شوند. جهت حمل و جابجایی بهتر است اگر محافظ لوله های دریافتی از نوع فلزی است ترتیبی اتخاذ گردد که یک protector با زنجیر درست کرده و برای حمل آنها استفاده نمایند.
2. Baker loke:
چسب مخصوص فلز است که جهت اتصال شو و کالر به لوله های جداری مورد استفاده قرار می گیرد. ابتدا رزوه های شو وکالر را تمیز و خشک کرده و سپس مقدار مناسبی از BakerLoke را توسط کاردک مخصوص آن بر روی رزوه جداری مالیده و سپس آنها را رزوه کرده و گشتاور کافی اعمال شود.
3. Casing Dope:
توجه شود این Dope فقط از نوع مخصوص جداری باشد. کوپلینگ لوله های جداری می بایست روی خرک،Dope جداری، زده شود. هیچگاه روی سکو چنین عملی صورت نگیرد مشاهده شده که دسته Dope به دلیل بی توجهی و سهل انگاری کارگران سکو به درون جداری افتاده که منجر به بالا کشیدن جداری شده است.
4. 13-3/8” Pup Joint:
بر روی دستگاه می بایست حداقل 3 عدد PupJoint وجود داشته باشد. رزوه های آنها را بررسی کنید و مطمئن باشید برای مواقع مورد نیاز آماده راندن می باشند. اگر رزوه آنها اشکال دارد، درخواست PupJoint جدید بنمایید، کوپلینگ آنها را بررسی کنید. حتماً از آنها، Drift کوچکترین ID جداری را عبور دهید. جهت حمل و جابجایی رزوه آنها باید دارای محافظ لوله باشند. بهتر است که PupJoint همگن با آخرین لوله جداری باشد.
5. Cement & Cement Program:
در زمان مناسب درخواست سیمان نمایید. معمولاً خود کارگاه 5 ملی حفاری که متوالی سیلوهای سیمان است بعد از راندن جداری ً8/5-18 گروه به محل اعزام می دارد و سیلوهای جداری ً8/3-13 را برپا کرده ، درون آنها هواگرفته، والوهای آنها را بازبینی نموده و در صورت لزوم تعویض می نماید.
در`بعضی از عملیاتهای جداری خاص، مانند جداریهای طولانی که به طبع دارای حجم سیمان زیاد خواهند بود باید به اندازه کافی سیلوی سیمان در محل چاه باشد و ممکن است سیلوها در 3 ردیف قرار گیرند. تخلیه سیمان درون سیلوها می بایست به شکلی باشد که پمپ تراکی که می خواهد سیمان دنباله را پمپ نماید، سریعتر سیمان راهنما را زده و خود را برای پمپاژ سیمان دنباله آماده سازد.
6. Solution Tank:
چنانچه مخزن ذخیره در محل نبود، در خواست نمایید. به حجم سیمان توجه نمایید شاید نیاز باشد حداقل از دو و یا ممکن است از 3 مخزن ذخیره استفاده شود با توجه به عمق جداری و حجم سیمان پیش بینی چنین موردی را داشته باشید. مخزن ذخیره محلول سیمانکاری باید خوب تمیز شود درون آن آب گرفته و عاری از هر گونه آلودگی باشد تا کیفیت سیمان در بهترین شرایط خود باشد.
در هنگام درخواست پمپ تراک یادآوری بنمایید که Hose اضافه با خود داشته باشند مواردی پیش آمده در عملیاتهای سنگین، عملیات با موفقیت همراه نبوده است. هر چند که یک پمپ تراک بصورت Standby در محل حاضر است و می توان از Hose آن استفاده کرد. تأکید همچنان به تمیز بودن مخزن ذخیره محلول است.
در حالتهای عادی محلول سیمانکاری جداری ً8/3-13 آب می باشد. خطوط ارتباطی دکل Halliburtonline را بازبینی نمایید.
7. Top & Bottom Plug:
پس از دریافت، آنها را در اتاق CMCRoom و بدور از نور خورشید قرار دهید. طول هر کدام از آنها (حدوداً 40 سانتی متر) را یادداشت کرده و در Pipetally یادداشت نمایید. اگر درون جعبه مخصوص خود قرار دارند حتماً جعبه را باز کرده و مطمئن شود هر دو از یک مدل نباشند.
اگر Top & Bottom از نوع ایرانی بودند قبل از استفاده با رئیس مربوطه هماهنگی نمایید. (مشاهده شده بدلیل عدم کیفیت مناسب پلاگها، سیمان درون جداری مانده است و امکان جابجایی نبوده است.
نمونه هایی از پلاگهای مورد استفاده در عملیات راندن جداری.
8. Casing Slips 20"*13-3/8":
بصورت فیزیکی بررسی شود و تمامی نوشته های بر روی آن خوانده شود. این نگه دارنده جداری باید همخوان با فلنج مبنا بوده و حتی المقدور از همان شرکت باشد. ترجیحاً باید از نوع Automatic باشد.
شکل:
9. Casing Head Spool:
توصیه می گردد تمامی نوشته های روی آن را یادداشت نمایید. MESENo آن را با بارنامه چک نمایند. دیده شده که Spoolهای متفاوتی با یک MESE به سر چاه رفته است.
برای مثال در چاه مارون خامی 308 سه اسپول ً8/3-13 تک P.Seal و دیگری دو P.Seal و دیگری ماسوره سر لوله جداری ً8/5-13 از کارخانه های مختلف با یک شماره سر چاه آمده بود. پیچ و مهره های ً8/5-1 را بصورت فیزیکی امتحان کنید توجه کنید که پیچ و مهره ها به تعداد کافی و در اندازه مناسب باشند. Spool را وارونه کرده، قطر Spool را اندازه گیری نمایید. شیار قرار گرفتن رینگها را خوب نگاه کنید آسیب دیده نباشند.
بقیه موارد را خوب بررسی کنید تا کمبودی مشاهده نشود. Plug tester را به موقع درخواست نمایند و پس از دریافت بصورت فیزیکی بررسی شود که در مقرخودقرارمی گیرد و تأکید می گردد که plug tester ترجیحاً از هم خانواده Casing Head باشد. برایPlug Tester درخواست o-ring و یاruller packing اضافی بنمایید، wear bushing را در مقر خود نشانده با توجه به اندازه گیری فاصله Casing Head با locking screw DSA ملی حفاری، آیا locking screws می تواند بر روی Wear bushing بسته شوند یا خیر. موارد زیادی مشاهده شده که Wear busing نیاز به اضافه شدن طول دارد.
مته های مناسب و نازلها در اندازه های مختلف طبق برنامه برای حفره بعدی در محل وجود داشته باشد. چنانچه مته 12-1/4" PDC موجود است نوع و وضعیت و تعداد نازلهای نصب شده بر روی آن را با رئیس محترم منطقه در میان بگذراید. توجه بفرمایید مته شکن مته PDC همخوان با مته باشد. اگر نیاز به تغییر اندازه های نازل مته شد نسبت به تعویض آنها با اهواز تماس داشته باشید.
با رئیس دستگاه هماهنگی بنماید تا junk subوstring stab مناسب و DRLG Jar برای حفاری حفره ً4/1-12 به موقع درخواست نماید.
ه. عملیات راندن جداری "8/3-13:
[list=lower-roman]
حفره ً2/1-17 با تمامی مشکلات و موارد عملیات خاص خود تا رسیدن به عمق جداره گذاری ادامه می یابد و تا این لحظه می بایست تمامی کمبودها رفع شده باشد و برای راندن جداری کمبود وسیله ای احساس نگردد.
پس از رسیدن به عمق جداره گذاری، مرحله دوم یعنی راندن جداری آغاز می گردد. درخواست پمپ تراک (3 پمپ تراک برای job نرمال) داده شده و تأکید شده سویچ Vam برای پرکردن لوله های جداری را به محل چاه بفرستند. گروه آچار جداری را درخواست کرده و تأکید گردد که unit و مجموعه آچارها سالم باشند.
در عملیاتهای نرمال و در مناطق اهواز – مارون و غیره ... جداری ً8/3-13 بعد از Confirm شدن بخش 6 گچساران قرار داده می شود و در بعضی مناطق مانند رامشیر در مناسب ترین لایه آنهیدراتی بخش هفت گچساران و در مناطق مختلف شرایط متفاوت است که توسط زمین شناس سر چاه مشخص می گردد.
بعد از رسیدن به نقطه جداری با توجه به شرایط چاه و وزن گل و پی پی ام نمک می تواند برای تمیز کردن چاه از یک پیل Xc-Polymer با غلظت بالا استفاده کرده چاه را تمیز کرد.
سپس برای لوله بالا جهت بهسازی قبل از جداری آماده شد طبق مجموعه مقررات، بهسازی باید تا کفشک جداری قبلی صورت گیرد و چون جداری قبلی یک جداری سطحی است پس تاکفشک ً8/5-18 بالا خواهیم آمد.
ابتدادوتا سه شاخه پمپ out بالاآمده وسپس لوله بالا می شود. تعدادشاخه های بیرون را می شماریم. تعداد استندهای درون چاه را نیز داریم، توجه می کنیم لوله های از خارج به مجموعه درون چاه اضافه و یا از لوله های درون چاه کم نگردد. قبل از لوله بالا تمامی لوله های اضافی را از روی Catwalk جمع کرده و تعداد لوله های درون بسکت را نیز می شماریم.
لوله بالا همراه با SLM تا کفشک جداری قبلی صورت می گردد در این مدت تمامی Drag های چاه را مد نظر گرفته و یادداشت می کنیم و اگر نقطه تنگی نیز وجود داشت بهسازی می کنیم.
در لوله پایین نیز به همین شکل و تمامی نقاط تنگ چاه ثبت می گردد اگر شرایط چاه مناسب نباشد، می توان بهسازی چاه را مجدداً انجام داد.
آنچه به عنوان یک نکته عملیاتی مد نظر است، دقت در اندازه گیری استندهای درون چاه و دکل است. متر توسط دکلبان به بالای دکل بریده می شود و آنچه وی در دقت ابراز می دارد، عمق چاه می باشد، هر چند که عوامل بسیاری در دقت اندازه گیری دخیل هستند مانند باد، قوس لوله ها(خصوصاً در لوله های با اندازه کوچک بسیار نمایان است)- تاریکی هوا، لوله بالا و یا لوله پایین بودن همگی از شرایطی هستند که می تواند در اندازه و نتیجه آن سهیم باشند ولی در یک حالت کلی این اندازه گیری می تواند به ما نشان دهد که چاه عمیق تر است یا کوتاه تر وبهتر است عمق چاه Short نباشد.
بررسی دفتر لوله ها نیز از اهمیت خاص برخوردار است، بارها مشاهده شده که دفتر حفار دارای اشتباهاتی است که بر روی عمق واقعی چاه تأثیر مستقیم داشته است.
اگرازKelly استفاده می گردد، می بایستی حتماً طول Kellydrivebushing را از طول حفاری کم نماید و این عمق حقیقی است.
بعد از انجام پیمایشهای لازم جهت بهسازی چاه و حصول ا طمینان از آمادگی حفره برای راندن لوله های جداری و گردش گل و تمیز کردن چاه از لوله بالا، یک پیل غلیظ ( احتمالاً بدلیل وجود نمک بالا در گل، بهتر است از پیل نمکی استفاده شود) ته چاه Spot شود و بعد از آن زاویه یاب رها شد و لوله بالا صورت گیرد.
بعد از بررسی SLM های گرفته شده در لوله بالا و لوله پایین و مقایسه آن ها با دفتر لوله ها، می بایست Arrangement لوله های جداری را برای راندن مشخص کرد و در واقع تعداد لوله های جداری و متراژ آن ها را مشخص نمود و همچنین SpaceOut لازم را نیز انجام داد.
راندن لوله ها در چاه باید به گونه ای باشد که از لحاظ متراژ تغییرات زیادی در ChangeOverPoint برناه چاه انجام ندهد، یعنی آنکه حداقل لوله را برای رسیدن به عمق تعویض رانده شود، هر چه طراحی به شکلی باشد که بتوان لوله های کمتری درون چاه رانده شود و راندن در چهارچوب برنامه باشد، مقبول تر است و این مورد باعث کاهش هزینه های چاه می گردد.
برای SpaceOut لوله جداری ً8/3-13 از آنجا که slips جداری از زیر هایدریل و بالای فلنج مبنا انداخته می شود می توان دو حالت در نظر گرفت:
کوپلینگ آخرین اتصال زیر فلنج مبنا باشد،
کوپلینگ در بالای فلنج مبنا باشد.
[list=lower-roman]
پیشنهاد می گردد کوپلینگ آخرین اتصال زیر فلنج مبنا قرار گیرد زیرا به این نحو حداقل یک شاخه Save خواهد شد و از طرفی به یک سری نکات توجه شما را جلب می نماییم که واقعاً دردسر ساز و وقت گیر است.
اولین مورد، چنانچه کوپلینگ در بالای هایدریل در نظر گرفته شود، باعث خواهد شد که لوله ای که در سطح قرار دارد در ارتفاع زیادی نسبت به فلور قرار گیرد و این، در بستن هد سیمانکاری ایجاد مشکل کرده و برای گروه سیمانکاری سخت و خطرناک است.
مورد دیگر Shortage لوله هاست و این باعث می گردد لوله ها را بیشتر به سمت پایین برد و عملا کوپلینگ را به محدوده SlipsArea نزدیک می کند.
[list=lower-roman]
حتماً قبل از شروع به راندن جداری بازدهی پمپها را بررسی نمایید. روشهای متفاوتی برای بدست آوردن بازدهی پمپ است، یکی از آنها جدا کردن مخزن suction از مخزن middle است و سپس مقدار مشخصی استروک زده شود. هر چه از مخزن Suction کم شود می بایست براساس استروک به مخزن middle اضافه شود. تغییرات آن نشان دهنده بازدهی پمپ است. راه دیگر استفاده از طریق triptank است بهمان روش که گفته شد. از آنجا که triptank دارای حجم کمتر و قابلیت اندازه گیری بهتر است ترجیح داده می شود از آن استفاده می شود.
در حفره ً2/1-17 به علت سست بودن طبقات، Washout دیوار زیاد است لذا اگر بتوان حجم این Washout را محاسبه کرد می توان حجم درستی از سیمان پمپ کرد و برگشتی سیمان گرفت. برای این کار، بصورت محاسبه زمان یک گردش گل از سطح به سطح را محاسبه می کنیم بعد از آن می توان از رنگ، دانه های گندم – برنج و یا حبوبات که قابل رویت باشد استفاده کرده و زمان رسیدن آنها را روی شیکررا یادداشت می کنیم.
قبل از شروع عملیات جابجایی می بایست پمپها سرویس شده و هواگیری گردند و آماده عملیات جابجایی باشند.
قبل از شروع، تانکیها به اندازه کافی گل داشته و هیچ گونه موادی را از روی خرکها جابجا نکنید زیرا هر گونه اتفاقی هنگام راندن جداری ممکن است پیش آید.
می بایست با توجه به وزن لوله های جداری در هوا و حداکثر کشش مجاز و داده های mainplate دراورکس مشخص نمود که آیا نیاز به 12 لاین نمودن بلاک هست یا خیر. در چاهای عمیق دیده می شود که load اعمال شده بر دراورکس بسیار بالاست و از محدوده توان کار دروارکس در حالت معمول و یا گیرهای لوله جداری با کابل 10 لاین خارج است در چنین مواقعی بعد از رسیدن به نقطه جداری تا کفشک لوله بالا نموده کابل را 12 لاین کرده اطلاعات مربوط به 12 لاین و حداکثر کشش دراورکس را در کلاچهای مختلف یادداشت نموده و سپس مجدداً به قصد راندن جداری ، چاه را بهسازی می نماییم.
ابتدا کالرهای 11ً را L/D کرده –مته را شسته و اگر فرصت شد، نازلهای آن را در آوردید و به روی skid منتقل کنید
حال شروع به راندن جداری خواهیم نمود. وسایل راندن جداری ً8/3-13 را بر پا کرده و اولین شاخه را بلند نمایید. از قبل لیست لوله های خارج را به رئیس دستگاه و حفار بدهید و در out کردن لوله ها نظارت دقیق داشته باشید و در آن دقت و وسواس نشان دهید.
مشاهده شده که لوله ای اشتباهاً خارج شده و یا لوله ای که باید خارج شود از روی خرک خارج نگردیده است. بهتر است کفشک روی خرک بسته شده باشد زیرا بستن کفشک روی خرک آسانترازفلوراست ولی توجه بفرمایید که حتماً روی فلورکفشک آن راآچار بزنید. اتصال کفشک و جداری را جوشکاری می نمایند، البته اینکار باعث ضعیف شدن جداری می گردد اما بعنوان یک محکم کاری در حال حاضر این عمل انجام می گردد.
از قبل با اپراتور گروه آچار جداری صحبت نموده و شرایط چاه را با وی در میان گذاشته و حداکثر مجاز سفت کردن هر نوع رزوه را با استفاده از کتاب راهنما، یادداشت نموده و هنگام سفت کردن جداری makeuptorque را چک نمایید.
شروع به راندن جداری می نماییم و زمان آن را روی Geologrph یادداشت کرده shoe و دو شاخه و collar را بسته در مورد رزوه های کفشک طوقه سیمانی پرشونده قبلاًتوضیح داده شد که رزوه های آنها باید خشک و با bakerloke بسته و تورگ داده شوند و دقت درحمل و جابجایی آن شده باشد. بهتر است قبل از بستن کفشک و کالر یکبار دیگر از طرف جریان چاه درون آنها آب گرفته و مطمئن شوید باز است.
بعد از راندن 5 شاخه جداری، هد و سوییچ سیمانکاری را سوار کرده و درون لوله ها پمپ می کنیم و دوباره از باز بودن مسیر مطمئن شده با توجه به تعداد موجودی سنترلایزر تعداد آنها را به مقدار لوله ها تقسیم کرده و تأکید گردد که حتماً سنترلایزر زده شودو شماره لوله ها روی جایگراف نوشته شود.
در هنگام راندن توجه خاص به مقدار Torque اعمالی وتمیز بودن رزوه ها و خراب نشدن لوله ها داشته. همچنین توجه خاص به لوله های خارج داشته باشید.
در هر مرحله با توجه به وزن لوله ها و وزن خوانده شده روی وزن نما می توان مقدار پرشدن جداری را بدست آورد توجه بفرمایید در حالت خیلی خوب 80% از حجم جداری توسط کفشک و کالر پرشونده از گل پر خواهد بود.
معمولاً تا حداکثر وزن #130000 از elevator&slips معمول استفاده می گردد بعد از آن elevator&slips عوض خواهد شد و سرعت راندن کمتر خواهد شد.
دو شاخه آخر را حتماً سنترلایزر سخت بزنید. روی شاخه آخر Ball را رها کرده و ابتدا با سویچ سیمانکاری سعی نمایید ته آچار را لمس نمایید اگر لوله بیشتر پایین رفتند که احتمال آن زیاد است از PupJoint استفاده کرده و ته چاه را لمس می کنیم. هد سیمانکاری را نصب کرده، اتصالات را خوب سفت نموده و سپس مجدداً ته چاه راچک می کنیم.
دراین حالت وزن روی وزن نمانباید به هیچ عنوان بیافتد واین نشان می دهد که ته چاه دیگر شسته نخواهد شد و همان کف واقعی چاه است و ضمناً با پر شدن جداری ابتدا جریان گل قطع و فشار بالا می رود و بعد از عبور ball جریان گل مجدداً برقرار می شود که لازم است گلشناس مرتباً اندازه های خود را داشته باشد و تغییرات را اطلاع دهد.
چون محلول سیمانکاری آب می باشد تنها نیاز است مخزن ذخیره محلول و ذخیره یک گل، تمیز شده و از آب Fresh پرشوند. ضمناً تأکید گردد مخزنهای آب پرباشند و دو پمپ رودخانه و دو پمپ تانکیهای ذخیره آب روشن باشند.
برای Confirm کردن ته چاه تعجیل نکند، اگر شرایط چاه خوب است و هیچگونه هرزوری ندارید خیلی آرام به ته چاه نزدیک شوید و مراقب باشید با اعمال وزن زیاد روی کفشک، اتفاق خاصی بوجود نیاید.
مطمئن شوید کوپلینگ در محدوده فلنج مبنا نباشد بهترین حالت1 متر پایین تر باشد.
بعد از مشخص شدن ته چاه و اطمینان از آن با گچ دور لوله را خط بکشید و اگر Slip را بیرون نیاورده اید از بالای Slip دور لوله جداری را خط بزنید و فاصله کوپلینگ را تا روی فلور اندازه بگیرید تا مطمئن شوید از کوپلینگ خبری نیست.
خطوط سیمانکاری برپا و آزمایش فشار خطوط را انجام دهید. 40 بشکه آب بعنوان حائل پمپ شود. Bottmplug را load کنید.
شروع به mix سیمان نمایید. برنامه سیمان نیز که در اختیار گلشناس است و او تمامی مراحل سیمانکاری را یادداشت می نماید و تغییرات وزن سیمان را مرتباً اعلام می دارد.
با رها کردن Bottomplug و چند بشکه بعد از آن می توان Topplug را Load کرد و سپس شاخصCementinghead را با بند محکم بسته که ناگهان پلاگ رها شود.
با رئیس دستگاه هماهنگی لازم جهت سرویس پمپهای گل و چهار پیچ کردن هایدریل داشته باشید و وی نیز استندهای Support زیر Hydril را آماده کرده باشد. کابل های بلند نمودن هایدریل آماده باشد.
در هنگام سیمانکاری لوله ها را حتماً بالا و پایین بنمایید. توجه اپراتور گروه سیمانکاری را به فشار سنج ها معطوف دارید، زیرا ممکن است به هر دلیل درون لوله ها Plug شود و فشار بالا رود. سعی شود مجموع پمپاژ پمپ های سیمانکاری معادل برنامه خواسته شده باشد. پمپ تراکی که سیمان دنباله را باید بزند می بایست زودتر شروع کنند.
گروه ولهد نیز که از قبل درخواست نموده اید را خبر کرده در تدارک روغن و آماده نمودن Slips باشد.
سیمان را طبق برنامه زده در این هنگام گلشناس تمامی تانکیهای خود را از گل پر می نماید. بعد از سیمان دنباله دو بشکه آب پشت سر سیمان زده و Topplug را رها می کنیم. شاخص به بالا حرکت می کند.
دکلبانها روی هر دو پمپ آماده و سنگهای خود را از قبل جمع آوری کرده اند به ازای هر 100 شماره یک سنگ قرار می دهند. استروکها صفر ارتباط به پمپ تراک قطع و مسیر بر روی پمپهای گل است.
شروع به جابجایی می نماییم. گلشناس مرتباً اندازه های خود را دارد. بعد از پایان شماره های یک پمپ، استروکها را پایین آورده و مراقب بالا رفتن فشار باشيد.
اگر سیمان برگشت شد سریعاً مجموع ضربه ها را می خوانیم. در زمان جابجایی مرتباً توسط فنل فتالین محیط را بررسی می کنیم. از قبل محاسبه نموده که در شرایط عالی ، کی و در چه استروکی سیمان باید برگشت نماید.
هنگام بالا رفتن فشار استروکها را کم و مرتباً کمتر می نمایی تا Topplug روی BTMPlug بنشیند. حداکثر فشار اعمالی برای داخل جداری و نشتن top بر Bottom روی 1500 psi است و این فشار 15 دقیقه نگه داشته و زیر نظر می گیریم.
عملیات Bumping راندن جداری.
[list=lower-roman]
سپس Checkson را شکسته و برگشت گل را در نظر گرفته اگر برگشتی قطع شد نشان دهنده آن است که ball وظیفه خود را انجام داده و shoe و کالر به حالت float در آمده اند و لذا برگشتی از درون جدرای نداریم و می توان عملیات را ادامه داد در غیر اینصورت head را بسته و با اهواز مشورت نموده تا بندش کامل سیمان صبر کرده و درخواست slipsAW می نماییم.
اگر سیمان برگشتی از دالیز گرفته شد سریعاً والو دالیز را باز کرده و شروع به شستن سلر درون هایدریل می نماییم. سعی شود در هنگام Bump شدن پلاگ لوله ها در محل خط کشیده شده با گچ باشند.
سریعاً هایدریل را باز کرده ، کابلهای بلند کردن هایدریل را به بلاک متصل کرده وزن جداری را روی Slip قرار داده و هایدریل را بلند می کنیم.
گروه ولهد آمده و Casingslips را آماده کرده ، تخته ها را قرار داده Standsupport را به فلنج مبنا و هایدریل پیچ کرده elevator را به لوله وصل می کنیم.
سلیپس را انداخته و با پتک به آن ضربه زده تا Slip در مقر خود قرار گیرد و سعی شود با لوله ها بالا و پایین کرد تا کاملاً Slip در مقر خود بنشیند.
سپس هایدریل را سر جای خود گذاشته، مجدداً چهار پیچ کرده و Casing slips را با 1000 پام تست می نماییم. والوهای ANN بسته خواهد بود.
و. عملیات پس از راندن جداری "8/3-13:
بلند کردن هایدریل،
بریدن جداری و پایین انداختن شاخه آویزه
پرداخت لوله جداری و نصب Casing head housing 20”-2000×12”-3000 و تکمیل آن
تست Casing Head Spool و تکمیل والوهای جانبی
برپایی شیرهای فورانگیر 13-5/8”–5000 و تست شیر و رمزها و اتصالات طبق مجموعه مقررات شرکت نفت مناطق نفتخیز
لوله پایین با مته دندانه ای و 3*15 نازل به همراه جانک ساب و احتمالاً بلند کردن کالر 8-1/2”،
چون بار اول می باشد که وارد جداری می شویم آرام و با احتیاط لوله پایین انجام می گردد.
در این مدت گلشناس تانکیها را شسته و گل بعدی را آماده می نماید.
لمس پلاگها و تنظیم Geolograph (بهترین حالت تنظیم جاليگیراف لمس کالر و یا کفشک است).
حفاری سیمان تا 3 متر بالای کفشک جابجایی گل درون چاه با گل سنگین و شروع به ادامه حفاری تا زیر کفشک
جانک گیری و بررسی چاه اگر وضعیت خوب بود و مته کارایی لازم را داشت ادامه حفاری برای کندن جای پایدارکننده که در 20 متری قرار خواهد گرفت حداکثر 30 متری حفاری شود.
لوله بالا و لوله پایین با مته 12-1/4” PDC و پایدار کننده در 20 متری و ضمناًّ اضافه نمودن جار حفاری به رشته حفاری از این لحظه به بعد مقدمات وآماده سازی برای جداری بعدی آغاز می گردد.
فایل پیوست ۱
نام فایل: 1359 1374318854 1 حجم: 380,71 کیلوبایت قیمت: رایگان، تعداد دانلود: ۲۸ رمز: iran-spe.com
راهنمای دانلود
کلیه فایل ها با فرمت rar فشرده شده اند. برای باز کردن این فایل ها در ویندوز به win rar و در اندروید به Easy unrar نیاز دارید. هر چند ممکن است سایر فایل منیجر ها نیز این قابلیت را داشته باشند. رمز بازگشایی فایل ها در صورت نیاز iran-spe.com است.
